QUY TRÌNH ĐẦU TƯ VÀO VIỆT NAM CỦA DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT NƯỚC NGOÀI

Bạn đang tìm kiếm một điểm đến mới để mở rộng sản xuất, tối ưu chi phí và tiếp cận thị trường toàn cầu? Việt Nam chính là lựa chọn chiến lược dành cho các doanh nghiệp nước ngoài. Với môi trường chính trị ổn định, lực lượng lao động dồi dào, hơn 400 khu công nghiệp hiện đại cùng mạng lưới 16 hiệp định thương mại tự do, Việt Nam đang trở thành “cứ điểm sản xuất” mới của khu vực. Hãy cùng tìm hiểu quy trình đầu tư để doanh nghiệp có thể nhanh chóng biến ý tưởng thành hiện thực. Đây chính là thời điểm vàng để bắt đầu hành trình đầu tư tại Việt Nam.

Bước 1 - Khảo sát thực địa, đàm phán và ký MOU

Trước hết, doanh nghiệp cần xác định loại hình đầu tư phù hợp: thành lập công ty 100% vốn nước ngoài để toàn quyền kiểm soát; liên doanh với đối tác Việt Nam nhằm tận dụng lợi thế địa phương; hoặc mở chi nhánh, văn phòng đại diện để nghiên cứu thị trường.

Đối với dự án xây dựng nhà máy, việc khảo sát 3–5 khu công nghiệp trong cùng vùng sẽ giúp so sánh chi phí thuê đất/nhà xưởng, hạ tầng, khoảng cách tới cảng biển, nguồn lao động…

Sau khảo sát, doanh nghiệp thường ký MOU với chủ đầu tư khu công nghiệp để giữ chỗ mặt bằng và thống nhất khung điều khoản cơ bản.

Bước 2 - Thành lập công ty Trung Quốc ở Việt Nam

IRC là giấy phép cho dự án FDI; ERC là giấy khai sinh của doanh nghiệp tại Việt Nam. Thông thường, dự án trong khu công nghiệp và không thuộc diện “chủ trương đầu tư” sẽ đi theo thủ tục chuẩn tại Ban Quản lý KCN hoặc Sở Tài chính.

Giai đoạn 1 là xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (IRC), trong đó nhà đầu tư nộp hồ sơ về dự án, ngành nghề, địa điểm và năng lực tài chính. Giai đoạn 2 là xin Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (ERC). Thông thường, thời gian xử lý hồ sơ khoảng 15–20 ngày cho IRC và 3–5 ngày cho ERC nếu hồ sơ hợp lệ.

Bước 3 – Ký hợp đồng thuê địa điểm thực hiện dự án và vấn đề thời hạn

Có hai lựa chọn phổ biến: (i) thuê đất công nghiệp để tự xây dựng nhà xưởng; hoặc (ii) thuê nhà xưởng xây sẵn (RBF)/nhà xưởng “build-to-suit” từ chủ đầu tư khu công nghiệp hoặc các địa điểm được quy hoạch phù hợp.

Về thời hạn sử dụng đất, theo Luật Đất đai 2024, thời hạn thuê đất tối đa cho dự án FDI là 50 năm, trong một số trường hợp đặc biệt có thể xem xét đến 70 năm. Hợp đồng thuê cần nêu rõ giá thuê, phí hạ tầng, điều kiện bàn giao, trách nhiệm môi trường – PCCC và cơ chế điều chỉnh giá theo CPI.

Bước 4 – Xin “giấy phép con”: xây dựng, môi trường, PCCC và (nếu cần) EPE

Nếu thuê đất để tự xây xưởng, doanh nghiệp chuẩn bị thiết kế cơ sở và nộp thẩm duyệt PCCC, đánh giá tác động môi trường hoặc đăng ký môi trường tùy quy mô công suất, sau đó xin giấy phép xây dựng (nhiều dự án trong KCN được miễn bước này nếu đáp ứng điều kiện, nhưng vẫn phải tuân thủ hồ sơ thiết kế – thẩm duyệt). 

Nếu thuê nhà xưởng sẵn, trọng tâm là thẩm duyệt/ nghiệm thu PCCC phần cải tạo, đăng ký môi trường theo thực tế dây chuyền, giấy phép xả thải/đấu nối hệ thống xử lý tập trung (nếu có). 

Trường hợp doanh nghiệp muốn hoạt động như doanh nghiệp chế xuất (EPE) để tối ưu xuất khẩu, cần đăng ký EPE với cơ quan hải quan và Ban Quản lý KCN. EPE được xem như khu phi thuế quan: hàng hóa ra/vào qua EPE được quản lý như xuất nhập khẩu; doanh nghiệp phải có hàng rào cứng, cổng riêng, camera và sổ sách hải quan; mua bán với thị trường nội địa sẽ phát sinh nghĩa vụ thuế nhập khẩu/GTGT như giao dịch xuất–nhập khẩu. Nếu dự kiến bán nội địa đáng kể, cân nhắc mô hình “doanh nghiệp thông thường” thay vì EPE để tránh phát sinh thuế và thủ tục không cần thiết.

Bước 5 – Thủ tục sau đăng ký doanh nghiệp

Song song với ERC, doanh nghiệp được cấp mã số thuế; tiếp đó cần mở tài khoản vốn đầu tư trực tiếp tại ngân hàng ở Việt Nam để góp vốn và nhận vốn (DICA), đăng ký sử dụng chữ ký số, phát hành hóa đơn điện tử, và thông báo phương pháp khấu trừ thuế. 

Với lao động nước ngoài, doanh nghiệp làm giấy phép lao động/xác nhận không thuộc diện cấp, và thủ tục tạm trú. Về nội bộ, nên sớm ban hành quy chế tài chính, quy trình mua sắm, quy chế an toàn – vệ sinh lao động, thỏa ước lao động tập thể; đăng ký thang bảng lương và tham gia bảo hiểm xã hội cho người lao động Việt Nam theo quy định.

Bước 6 – Mua sắm và lắp đặt thiết bị

Giai đoạn này bao gồm hợp đồng mua máy móc , thủ tục hải quan, lắp đặt – chạy thử, hiệu chuẩn thiết bị đo lường, và nghiệm thu PCCC – môi trường sau lắp đặt. Doanh nghiệp nên rà soát tiêu chuẩn kỹ thuật, nếu là máy đã qua sử dụng thì nên kiểm tra  tuổi thiết bị và yêu cầu công bố hợp quy/đăng ký kiểm tra chất lượng chuyên ngành (nếu có). Việc sớm chuẩn hóa hình thức nhà xưởng, đường ống – cáp điện, kho hóa chất, khu vực xử lý khí – nước thải sẽ giúp rút ngắn nghiệm thu và giảm chi phí điều chỉnh.

Bước 7 – Vận hành sản xuất kinh doanh

Khi nhà máy hoàn tất nghiệm thu, doanh nghiệp tuyển dụng nhân sự, ký hợp đồng lao động, tổ chức đào tạo an toàn – PCCC, đăng ký thang lương – nội quy lao động (nếu từ 10 người trở lên), và thực hiện các khai báo thuế định kỳ (GTGT, TNDN tạm tính, TNCN). Doanh nghiệp trong KCN cần tuân thủ quy chế đấu nối nước thải, định kỳ báo cáo môi trường, PCCC và báo cáo tình hình đầu tư. 

Nếu là EPE, thiết lập quy trình hải quan riêng: định mức, quản lý kho nguyên liệu – thành phẩm, quyết toán hải quan, xử lý phế liệu – phế phẩm.

Dịch vụ hỗ trợ tư vấn đầu tư tại Việt Nam từ VCI

Công ty Cổ phần Dịch vụ và Tư vấn đầu tư VCI tự hào là đối tác tin cậy trong việc cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên sâu về đầu tư tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu sâu sắc các quy định pháp luật, chúng tôi cung cấp các giải pháp toàn diện giúp doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là các nhà đầu tư Trung Quốc, dễ dàng thực hiện các thủ tục thành lập công ty, xin giấy phép đầu tư, và tuân thủ đầy đủ các yêu cầu pháp lý tại Việt Nam. Tại VCI, bạn sẽ được đảm bảo một quá trình đầu tư minh bạch, hợp pháp và hiệu quả, giúp bạn an tâm phát triển hoạt động kinh doanh tại Việt Nam một cách bền vững.